reader.gr / Link
Από την Τζωρτζίνα Ντούτση
Αν και σπούδασε νομικά τον κέρδισε η δημοσιογραφία, ενώ μόλις πρόσφατα, δυο χρόνια μετά το «Hotel National», κυκλοφόρησε το δεύτερο συγγραφικό του έργο «Tη μέρα που πάγωσε ο ποταμός» από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ο λόγος για τον Σταύρο Χριστοδούλου που μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στο πάθος του, τη συγγραφή βιβλίων και την αγάπη του, τη δημοσιογραφία.
Ο Σταύρος ασχολείται με τη δημοσιογραφία από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μέχρι σήμερα έχει εργαστεί ως διευθυντής σε δεκάδες περιοδικά σε Κύπρο και Ελλάδα. Προσωπικά είχα την τύχη να τον γνωρίσω αλλά και να συνεργαστώ μαζί μου το 2002 στην ελληνική έκδοση του έγκριτου περιοδικού πόλης και ψυχαγωγίας Time Out. Τα τελευταία χρόνια ανήκει στο δυναμικό του συγκροτήματος «Ο Φιλελεύθερος», στην Κύπρο, διευθύνοντας το περιοδικό ΦιλGood.
Με το μυθιστόρημά του «Tη μέρα που πάγωσε ο ποταμός», ο συγγραφέας μάς παγιδεύει σε μια περίεργη αστυνομική υπόθεση που εκτυλίσσεται στη Βουδαπέστη της δεκαετίας του ’80 αλλά και στη σύγχρονη Αθήνα.
«Tη μέρα που πάγωσε ο ποταμός» είναι ο τίτλος του νέου σου μυθιστορήματος που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Μια noir μυθιστοριογραφία γεμάτη τραγικούς ήρωες. Πρώτα από όλα θα ήθελα να σε ρωτήσω αν χαρακτηρίζεις το μυθιστόρημά σου αστυνομικό και αν η μυθοπλασία περιλαμβάνει και στοιχεία που στηρίζονται σε πραγματικά περιστατικά.
Ο πυρήνας του βιβλίου είναι βεβαίως μια αστυνομική ιστορία: ένας ομοφυλόφιλος ζωγράφος δολοφονείται στην Αθήνα, ένας μετανάστης που εμπλέκεται στο κύκλωμα της ανδρικής πορνείας συλλαμβάνεται ως ο βασικός ύποπτος και ένας δημοσιογράφος ξύνει την επιφάνεια των γεγονότων για να αποκαλύψει την αλήθεια. Υπ’ αυτή την έννοια λοιπόν το βιβλίο είναι noir αν και η συγγραφική πρόθεση δεν εξαντλείται στο αστυνομικό μυστήριο. Με ενδιέφερε πολύ περισσότερο η ανθρωπογεωγραφία της σύγχρονης Αθήνας και αυτήν επιχείρησα να φωτίσω. Πρόκειται για μυθοπλασία όμως ψήγματα αλήθειας είναι διάσπαρτα σε όλο το βιβλίο.
Στο δημοσιογράφο Στράτο Παπαδόπουλο, που αποτελεί έναν από τους κεντρικούς ήρωες του βιβλίου βρίσκουμε στοιχεία της προσωπικότητας, του τρόπου σκέψης και αντίληψης των πραγμάτων του ίδιου του συγγραφέα και δημοσιογράφου Σταύρου Χριστοδούλου;
Δεν θα το έλεγα, αν εξαιρέσεις ότι ζει στο διαμέρισμά μου και έχει τον γάτο μου. Ενδεχομένως κι ότι επιλέγει να μην κάνει μεγάλους συμβιβασμούς που ισοδυναμούν με «μικρούς καθημερινούς θανάτους».
Πολλοί συγγραφείς για να αποδώσουν σωστά το κάδρο μέσα στο οποίο δρουν οι χαρακτήρες βρίσκονται στα μέρη που περιγράφουν. Ισχύει το ίδιο και για εσένα; Τί είδους έρευνα έγινε εκ μέρους σου;
Για να γράψω για την «απέναντι όχθη» προϋπόθεση ήταν να την περπατήσω και να γνωρίσω πρόσωπα που εμπεριέχουν τους ήρωες μου. Το βιβλίο βεβαίως όπως είπα και πριν είναι μυθοπλασία οπότε μιλά για πράγματα που μπορεί να συμβαίνουν με ανάλογο τρόπο εκεί έξω όμως δεν είναι μέρος της δικής μου ιστορίας. Με άλλα λόγια, όσο και αν ο ρεαλισμός αποτελεί ένα από τα ζητούμενα μου, η ρεαλιστική αναπαραγωγή γεγονότων δεν με αφορά καθόλου.
Ορισμένοι χαρακτήρες του βιβλίου –και όχι μόνο- ζουν «πλαστές» ζωές προς χάριν των κοινωνικών επιταγών. Κάποιοι θα τους χαρακτηρίσουν αξιολύπητους, άλλοι συμβιβασμένους, άλλοι απελπισμένους, άλλοι πονηρούς, ενώ κάποιοι μπορούν και να σοκαριστούν… Εσύ πώς θα τους χαρακτήριζες και επιπλέον θα ήθελα να ρωτήσω αν υπάρχει κάτι που μπορεί να σε σοκάρει ή έστω που μπορεί ακόμα να σε εκπλήξει;
Πάντα υπάρχει κάτι που μπορεί να μας σοκάρει όσο υποψιασμένοι κι αν είμαστε. Κατ’ εξοχήν δε, θα έλεγα η χυδαιότητα στη συμπεριφορά ανθρώπων υπεράνω πάσης υποψίας… Ελπίζω επίσης ότι πάντα θα υπάρχει κάτι που θα μπορεί να με εκπλήξει στην επόμενη στροφή. Όσο για τη ζωή που ο καθένας επιλέγει να ζήσει επίτρεψέ μου να μην την κρίνω. Θεωρώ πιο χρήσιμη την ενδοσκόπηση από την κριτική για τις ζωές των άλλων.
Δανείζομαι μια ερώτηση μέσα από το βιβλίο σου (σελ. 172) για να σε ρωτήσω το ίδιο: «Εσύ ποιο όνειρο κυνηγάς;»
Την περιπέτεια της συγγραφής με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Συγκινήσεις, απογοητεύσεις, χαρές… Και να συνεχίσω επίσης να δημοσιογραφώ χωρίς να αλλοιώσω την ιδεολογική μαγιά μου.
Συναισθηματικά ευάλωτοι, οι ήρωες δρουν τυφλωμένοι από το πάθος τους ή από την ανάγκη τους να ανήκουν κάπου, να αγαπηθούν;
Κυρίως να αγαπηθούν. Ακόμα και οι πιο σκληροί, αυτοί που παραβιάζουν διαρκώς τα όρια των νόμων και της ηθικής, το μόνο που θέλησαν ήταν λίγη τρυφερότητα.
Μιας και δεν ζούμε σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο, ο σύγχρονος άνθρωπος τί ψάχνει πιστεύεις; Την αποδοχή, την αγάπη, την αναγνώριση; Σκοπίμως αφήνω απέξω την αέναη αναζήτηση της ευτυχίας.
Αισθάνομαι αμήχανα μπροστά στις γενικεύσεις. Ο «σύγχρονος άνθρωπος» δεν είναι κάτι ομοιόμορφο ή συμπαγές. Σίγουρα η εποχή ευνοεί το κυνήγι της επιβίωσης –επιτυχία, χρήμα, αναγνώριση, αποδοχή- όμως η αξιακή κλίμακα είναι κάτι πολύ ιδιωτικό. Εγώ μπορώ να μιλήσω μόνο για μένα και τους ήρωες μου…
Νιώθουν μοναξιά οι χαρακτήρες σου; Νιώθουμε μοναξιά και απομόνωση οι περισσότεροι από εμάς σήμερα, κατά τη γνώμη σου;
«Μια Κυριακή απόγευμα, είχα έναν άνθρωπο, κι έπιανα μπράτσο…». Αυτός ο στίχος αποδίδει με ακρίβεια τον ψυχισμό των ηρώων μου. Βιώνουν τη μοναξιά αλλά τους έλκει το φως κι ας δείχνουν κατεστραμμένοι. Κάποιος μου είπε πρόσφατα «δεν έχεις ούτε ένα ευτυχισμένο ήρωα». Φαινομενικά έχει δίκιο…
Είμαστε αρκετά γενναίοι «για να αλλάξουμε ζωή όπως αλλάζουμε ρούχα»;
Οι περισσότεροι πορεύονται φορώντας ρούχα δανεικά. Ευτυχώς υπάρχουν και οι ωραίοι γενναίοι αλλιώς ο κόσμος μας θα ήταν πολύ μίζερος.
Η σωτηρία βρίσκεται μέσα μας ή γύρω μας;
Μέσα μας. Στο μέτρημα κρίνονται όλα. Τόσες γενναιότητες, τόσες δειλίες, τόσοι συμβιβασμοί και τόσες επαναστάσεις… Σωσμένος εντέλει είναι όποιος καταφέρνει να συμφιλιωθεί με τα θέλω του.
Δημοσιογραφία ή συγγραφή βιβλίων;
Τη δημοσιογραφία την αγαπώ, όχι μόνο γιατί από αυτήν βιοπορίζομαι σχεδόν 30 χρόνια αλλά γιατί αυτό ήθελα από πολύ νέος να κάνω. Τα βιβλία τώρα πια είναι το πάθος μου.
Θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου και στην Αθήνα;
Δεν έχουμε καθορίσει ακόμα ημερομηνία όμως θα γίνει σίγουρα το Φθινόπωρο.
Αν και θεωρώ πως είναι αρκετά νωρίς να ρωτήσω, καθώς το βιβλίο σου κυκλοφόρησε μόλις πρόσφατα, έχεις στο μυαλό σου την επόμενη ιστορία που θα μας αφηγηθείς;
Έχω ξεκινήσει το ψάξιμο μας ιστορίας που ελπίζω να οδηγήσει στο επόμενό μου μυθιστόρημα. Αφορά στα τραυματικά χρόνια της δεκαετίας του ’70…