Κριτική Χρυσάνθης Ιακώβου για το βιβλίο “Τρεις Σκάλες Ιστορία”
Η δεκαοχτάχρονη Χλόη και η μητέρα της βρίσκονται στην Λάπηθο της Κύπρου όταν ξεσπούν τα τραγικά γεγονότα του 1974. Εκεί η Χλόη θα βιαστεί επανειλημμένα από έναν Τούρκο, γεγονός που θα σημαδέψει τη ζωή της για πάντα.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα λογοτεχνική ματιά για την κυπριακή τραγωδία από τον βραβευμένο συγγραφέα Σταύρο Χριστοδούλου, που ξέρει να χειριστεί καλά το υλικό
του ώστε να δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα, να συνδυάσει το εθνικό με το προσωπικό και να μη χαθεί μέσα στις αμέτρητες ιστορικές πληροφορίες.
Ο συγγραφέας, καταρχάς, μας δίνει το ιστορικό πλαίσιο, τα γεγονότα που προηγήθηκαν του ’74, το γενικότερο κλίμα, τις απόψεις. Και καταγράφει και όσα ακολούθησαν τις επόμενες δεκαετίες, μέχρι να φτάσουμε στην Κύπρο του σήμερα. Ο Χριστοδούλου ξέρει όχι μόνο να παρουσιάζει τις πληροφορίες, αλλά να μεταφέρει και την αύρα της εποχής, να ζωντανεύει τις εικόνες, τις μυρωδιές, τους ήχους — πιθανόν ο αναγνώστης να αισθανθεί ότι βλέπει την Κύπρο και τα ακρογιάλια της με τα ίδια του τα μάτια.
Ο Χριστοδούλου όμως δεν θέλει να παραμείνει στο εθνικό βίωμα, θέλει να εστιάσει στο προσωπικό. Πρωταγωνίστρια του βιβλίου -και φορέας ολόκληρης της τραγωδίας- είναι η νεαρή Χλόη, που ψυχικά θα καταστραφεί ανεπανόρθωτα από τον βιασμό της. Όπως ακριβώς και η ίδια η χώρα, έτσι και η Χλόη θα προσπαθήσει να συνέλθει από τα τραύματά της και να επιστρέψει στην κανονικότητα. Αυτό δείχνουν να κάνουν όλοι άλλωστε. Ωστόσο δεν μπορεί, τα τραύματα είναι εκεί και φαίνεται πως δεν υπάρχει δυνατότητα λύτρωσης.
Είναι εξαιρετικός ο τρόπος που ο συγγραφέας δένει το συλλογικό με το προσωπικό, που φορτώνει τον πόνο μιας χώρας στους ώμους μιας γυναίκας, που μας δείχνει με ποιους τρόπους ένα εθνικό συμβάν μπορεί να επηρεάσει μεμονωμένα τη ζωή του κάθε ανθρώπου. Ο Χριστοδούλου εστιάζει απόλυτα στην ηρωίδα του και μας την παρουσιάζει σε όλες της τις ψυχολογικές διακυμάνσεις, στις αποφάσεις της, στην καθημερινότητά της, χωρίς να αφήνει καθόλου το νήμα της Ιστορίας που ξεκινά από το 1974.
Ψάχνει για λύτρωση η Χλόη; Για απαντήσεις; Για δικαίωση; Προφανώς αυτά δεν υπάρχουν, ούτε γι’ αυτήν ούτε για τον αναγνώστη. Ποιο το κέρδος τότε από την ανάγνωση του βιβλίου; Η γνώση. Η λεπτή προσέγγιση του θέματος. Οι ενδιαφέροντες και πολύ καλά σκιαγραφημένοι χαρακτήρες. Η δομή και η εξαιρετική ανάπτυξη της πλοκής (πετυχημένο το «εύρημα» των επιστολών μεταξύ δύο ηρωίδων για την εξιστόρηση γεγονότων που καλύπτουν αρκετά χρόνια). Η γλώσσα (πολύ ωραία και η χρήση της κυπριακής διαλέκτου σε κάποια σημεία, χωρίς να κουράζει ή να μπερδεύει όσους δεν τη γνωρίζουν). Το «Τρεις σκάλες ιστορίες» είναι ιδανικό για τους λάτρεις των ιστορικών μυθιστορημάτων, αλλά και για όσους δεν είναι.